Categories
เหรียญในรัชกาลที่ 5 พ.ศ.๒๔๔๑ (ร.ศ.๑๑๗) เหรียญร๔ เสมอ ร๒ ทวีคูณ

พ.ศ.๒๔๔๑ (ร.ศ.๑๑๗) เหรียญร๕ เสมอ ร๒ ทวีคูณ

พ.ศ.๒๔๔๑ เหรียญร๕ เสมอ ร๒ ทวีคูณ

เหรียญที่ระลึกรัชกาลที่๕ เสมอด้วยรัชกาลที่๒ ทวีคูณ หรือเรียกอีกอย่างว่าเหรียญทวีธาภิเศก สร้างขึ้นเมื่อรัชกาลที่๕ ทรงครองราชครบ ๓๐ พรรษา ซึ่งเป็นระยะเวลาที่นานเป็นสองเท่าของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย สร้างในพศ ๒๔๔๑

เทียบกันสองเหรียญ

ข้อมูลจำเพาะ

ลักษณะ เป็นรูปดาว ห้าแฉก ด้านบนมีห่วงเชื่อมขวาง และมีห่วงร้อย
ด้านหน้า มีอักษรตรงกลางว่า “ ทวีธาภิเศก ” ด้านซ้ายมีตราพระราชลัญจกรพระจุลมงกุฎ ( พระเกี้ยว ) ด้านขวามีตราครุฑยุดนาค
ด้านหลัง มีข้อความว่า “ ที่รฤกรัชกาลที่ ๕ เสมอด้วยรัชกาลที่ ๒ ทวีคูณ รัตนโกสินทร์ศก ๓๑ ๑๑๗ ”
ชนิด ทองคำ กะไหล่ทอง เงิน
ขนาด เส้นผ่าศูนย์กลาง ๒๖ มิลลิเมตร

Categories
เหรียญในรัชกาลที่ 5 พ.ศ.๒๔๔๒ (ร.ศ.๑๑๘) เหรียญที่ระลึกสมโภชพระพุทธนรสีห

พ.ศ.๒๔๔๒ (ร.ศ.๑๑๘) เหรียญที่ระลึกสมโภชพระพุทธนรสีห

พ.ศ.๒๔๔๒ ( รศ. ๑๑๘ ) เหรียญที่ระลึกสมโภชพระพุทธนรสีห์

คลิ๊กเพื่อดูภาพใหญ่

ลักษณะ กลมแบน ขอบเรียบ
ด้านหน้า เป็นรูปพระจุลมงกุฎ (พระเกี้ยว) เปล่งรัศมี อยู่เหนือเลข “๕” กระหนาบซ้ายขวาด้วยลายกระหนก

คลิ๊กเพื่อดูภาพใหญ่

ด้านหลัง มีข้อความว่า

“การสมโภช
พระพุทธนรสีห์
แลการผูกพัทธสีมา
วัดเบญจมบพิตร
รัตนโกสินทรศก๓๒
๑๑๘”

ตัวอย่างเหรียญเพิ่มเติม

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้ประกอบพระราชพิธีสมโภชพระพุทธนรสีห์ เมื่อวันที่ ๑๗ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๔๒


พระพุทธนรสีห์เป็นพระพุทธรูปสมัยเชียงแสน เดิมประดิษฐานในพระวิหารหลวงวัดพระสิงห์ จ.เชียงใหม่ ใน พ.ศ. ๒๔๔๒ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ซึ่งเสด็จไปตรวจราชการ ได้อัญเชิญลงมาไว้สำหรับสักการะ


ในปี พ.ศ. ๒๔๔๒ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ให้แห่ไปประดิษฐาน ณ พลับพลา สวนดุสิต และถวายพระนามว่า “พระพุทธนรสีห์” ต่อมาโปรดฯ ให้แห่มาประดิษฐาน ณ อุโบสถชั่วคราววัดเบญจมบพิตรที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้ก่อสร้างขึ้นทรงบรรจุพระบรมธาตุในพระศกพระพุทธนรสีห์และให้ตั้งพิธีเวียนเทียนสมโภช และผูกพัทธสีมาเมื่อวันที่ ๑๗ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๔๒ และใน พ.ศ. ๒๔๔๘ โปรดฯ ให้หล่อจำลองพระพุทธชินราชแล้วโปรดฯ ให้เชิญพระพุทธนรสีห์ไปประดิษฐานในพระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต ดังเดิม

ชนิด เงินกาไหล่ทอง เงิน ทองแดง
ขนาด 
เส้นผ่าศูนย์กลาง ๒๕ มิลลิเมตร
สร้าง 
พ.ศ. ๒๔๔๒

Categories
เหรียญในรัชกาลที่ 5 พ.ศ.๒๔๔๓ (ร.ศ.๑๑๙) เหรียญที่ ระลึก งานพระเมรุท้องสนามหลวง ๑๑๙

พ.ศ.๒๔๔๓ (ร.ศ.๑๑๙) เหรียญที่ ระลึก งานพระเมรุท้องสนามหลวง ๑๑๙

พ.ศ.๒๔๔๓ เหรียญที่ระลึก งานพระเมรุท้องสนามหลวง ๑๑๙

เหรียญนี้ สร้างขึ้นเมื่อ พศ ๒๔๔๓ เนื่องในงานพระเมรุพระบรมศพ และพระศพของเจ้านาย ๕ พระองค์ ซึ่งได้แก่ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามกุฎราชกุมาร , พระเจ้ามหัยยิกาเธอกรมพระยาสุดารัตนราชประยูร , พระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงศ์ , สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าสมมติวงศ์วโรทัย กรมขุนศรีธรรมราชธำรงค์ฤทธิ์ , และ สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าศิราภรณ์โสภณ

ข้อมูลจำเพาะ
ลักษณะ เหรียญกลม แบน
ด้านหน้า เป็นรูปฉัตร ๕ ชั้น และ ๓ ชั้น แทรกลายกนกใต้ฉัตร มีข้อความว่า “ งานพระเมรุท้องสนามหลวง ๑๑๙ ”
ด้านหลัง เป็นตราประจำพระองค์ของพระบรมวงศานุวงศ์ ซึ่งสิ้นพระชนม์จำนวน ๕ พระองค์ อยู่บนพื้นลายกนก ได้แก่

๑. ด้านซ้ายบน เป็นตราจุลมงกุฎ แซมขนนก ซึ่งเป็นตราประจำพระองค์สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามกุฎราชกุมาร ๒. ตรงกลางเป็นตราปราสาท ๓ ยอด ซึ่งเป็นตราประจำพระองค์ พระเจ้ามหัยยิกาเธอกรมพระยาสุดารัตนราชประยูร
๓. ด้านขวาบน เป็นตราพระชฎาครอบจักรมีปีก ซึ่งเป็นตราประจำพระองค์ พระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงศ์
๔. ด้านซ้ายล่าง เป็นตราพระมงกุฎครอบดวงอาทิตย์ เปล่งรัศมี ซึ่งเป็นตราประจำพระองค์ สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าสมมติวงศ์วโรทัย กรมขุนศรีธรรมราชธำรงค์ฤทธิ์
๕. ด้านขวาล่าง เป็นตราชฎาครอบดอกไม้ซึ่งเป็นตราประจำพระองค์ สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าศิราภรณ์โสภณ พิมลรัตนวดี

ชนิด เงินกะไหล่ทอง เงิน ทองแดงกะไหล่เงิน ทองแดง
ขนาด เส้นผ่าศูนย์กลาง ๓๔ มิลลิเมตร

Categories
เหรียญในรัชกาลที่ 5 พ.ศ.๒๔๔๔ (ร.ศ.๑๒๐) เหรียญที่ระลึกเสมา จปร

พ.ศ.๒๔๔๔ (ร.ศ.๑๒๐) เหรียญที่ระลึกเสมา จปร

พ.ศ.๒๔๔๔ เหรียญที่ระลึกเสมา จปร

เหรียญที่ระลึกที่ทรงโปรดเกล้าฯ พระราชทานแก่เด็กชาย หญิง คราวเสด็จพระราชดำเนินตามหัวเมืองต่างๆ ซึ่งบางคนมารอเพื่อขอพระราชทานเหรียญไปบูชา บางคนก็นำไปเป็นเครื่องรางของขลัง ในการรักษาโรคภัยไข้เจ็บ อันที่จริงเหรียญนี้ มีลักษณะเป็นตะกรุดอยู่ด้านบน และได้ทราบจากเซียนพระว่าผ่านพิธีปลุกเสกโดยเกจิดังยุคนั้นหลายท่าน เลยเป็นที่นิยมในวงการพระเครื่องด้วย

คลิ๊กเพื่อดูภาพใหญ่

ข้อมูลจำเพาะ

ลักษณะ เป็นรูปเสมา ด้านบนเป็นหลอดสำหรับร้อยเชือก
ด้านหน้า เป็นพระปรมาภิไธยย่อ “ จปร ” อยู่ภายใต้พระจุลมงกุฎ (พระเกี้ยว) เปล่งรัศมี และมีข้อความอยู่โดยรอบว่า “ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทาน ”
ด้านหลัง ไม่มีรูปหรือข้อความ เรียกกันว่า “ หลังแบบ ”
ชนิด ทองคำ เงิน และ ทองแดง
ขนาด กว้าง 26 มิลลิเมตร ยาว 37 มิลลิเมตร

Categories
เหรียญในรัชกาลที่ 5 พ.ศ.๒๔๔๕ (ร.ศ.๑๒๑) เหรียญที่ระลึกในการเปิดบริษัท รถรางไทยทุน จำกัด

พ.ศ.๒๔๔๕ (ร.ศ.๑๒๑) เหรียญที่ระลึกในการเปิดบริษัท รถรางไทยทุน จำกัด

พ.ศ.๒๔๔๕ (รศ.๑๒๑) เหรียญที่ระลึกในการเปิดบริษัท รถรางไทยทุน จำกัด

ลักษณะของเหรียญ มีลักษณะเป็นรูปไข่ ส่วนสูงเท่ากับหนึ่งสตางค์ทองแดงในสมัย ร.๕ แต่ส่วนกว้างมีขนาดย่อมกว่าเล็กน้อย มีหูพร้อมทั้งห่วงห้อยเนื้อของเหรียญเท่าที่พบมีแต่สร้างด้วยเงิน  และทองแดง (พบน้อยกว่าเนื้อเงิน)
          ด้านหน้าของเหรียญ เป็นรูปนางเมฆลาลอยอยู่เหนือเมฆ มือขวาชูแก้วซึ่งเปล่งรัศมีแผ่กระจายไปทั่วตัวเหรียญ
          ด้านหลังของเหรียญ มีข้อความเรียงกันลงมาเป็น ๓ บันทัด ความว่า “บริษัทรถรางไทย ทุนจำกัด”

การออกแบบ เข้าใจว่าเสด็จในกรมหมื่นนราธิปประพันธ์พงศ์ เป็นผู้ออกแบบด้วยพระองค์เอง โดยมีหลักฐานที่ส่อให้เห็นว่า เสด็จในกรมองค์นี้ได้ออกแบบเหรียญที่ระลึกอันเกี่ยวกับพระองค์ประมาณ ๓ แบบแล้ว


จำนวนเหรียญ ไม่ปรากฎหลักฐานแน่นอน เข้าใจว่าคงจะออกมาเป็นจำนวนไม่น้อยกว่า ๑๐๐ เหรียญ เพราะต้องแจกเป็นที่ระลึกให้แก่บรรดาผู้ที่ได้รับเชิญมาในวันเปิด บริษัทรถรางไทย ทุนจำกัดหลายท่าน

Categories
เหรียญในรัชกาลที่ 5 พ.ศ.๒๔๓๖ (ร.ศ.๑๑๒) เหรียที่ระลึก การพระราชพิธีฉลองศิริราชสมบัติครบ ๒๕ ปี

พ.ศ.๒๔๓๖ (ร.ศ.๑๑๒) เหรียญที่ระลึก การพระราชพิธีฉลองศิริราชสมบัติครบ ๒๕ ปี

-ด้านหน้า-: เป็นแผ่นพระป้ายลายพระปรมาภิไธยว่า
“จุฬาลงกรณ์ ปร.” อยู่ภายใต้ตราพระจุลมงกุฎเปล่งรัศมีโดยรอบ เบื้องล่างเป็นลายช่อดอกไม้
-ด้านหลัง-: ของเหรียญมีอักษรข้อความว่า
“ที่ระลึกการพระราชพิธีฉลองศิริราชสมบัติครบ ๒๕ปี วันที่๑ ตุลาคม รัตนโกสินทร ศก๑๑๒”

พ.ศ.๒๔๓๖ (ร.ศ.๑๑๒) เหรียญที่ระลึกการพระราชพิธีฉลองศิริราชสมบัติครบ๒๕ปี(เหรียญลายเซ็น)
 
 
เป็นเหรียญที่ระลึก ที่ออกพร้อมกับเหรียญเหรียญรัชฎาภิเษกมาลาหรือที่นิยมเรียกว่าเหรียญเปลือย ในปีเดียวกันนั้น
 
เหรียญลายเซ็นนี้ เป็นเหรียญที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้สร้างขึ้นเพื่อพระราชทานเป็นการส่วนพระองค์
 
มีจัดสร้าง ๒ ชนิดโลหะ คือ ชนิดโลหะเงิน และ ทองแดง

 



Categories
เหรียญในรัชกาลที่ 5 พ.ศ.๒๔๔๖ (ร.ศ.๑๒๒) เหรียญที่ระลึกในการเฉลิมพระชนพรรษารัชกาลที่ ๕ ครบ ๕๐ พรรษา

พ.ศ.๒๔๔๖ (ร.ศ.๑๒๒) เหรียญที่ระลึกในการเฉลิมพระชนพรรษารัชกาลที่ ๕ ครบ ๕๐ พรรษา

พ.ศ.๒๔๔๖ เหรียญที่ระลึกในการเฉลิมพระชนพรรษารัชกาลที่ ๕ ครบ ๕๐ พรรษา

คลิ๊กเพื่อดูภาพใหญ่
เหรีญด้านหน้าเนื้อเงินกะไหล่ทอง
คลิ๊กเพื่อดูภาพใหญ่
เหรีญด้านหน้าเนื้อเงิน

ลักษณะ กลมแบน ขอบเรียบ
ด้านหน้า เป็นรูปพระจุลมงกุฎ (พระเกี้ยว) เปล่งรัศมีเหนือลายกระหนก

ด้านหลัง มีข้อความว่า


“ที่รฤกในการ
เฉลิมพระชนมพรรษา
พระชนมายุครบ ๕๐
รัตนโกสินทรศก๓๖
๑๒๒”

คลิ๊กเพื่อดูภาพใหญ่
เหรีญด้านหลังเนื้อเงินกะไหล่ทอง
คลิ๊กเพื่อดูภาพใหญ่
เหรีญด้านหลังเนื้อเงิน

สร้างเป็นที่ระลึกในการเฉลิมพระชนมพรรษา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีพระชนมพรรษาครบ ๕๐ พรรษา

ชนิด เงินกาไหล่ทอง เงิน ทองแดง
ขนาด เส้นผ่าศูนย์กลาง ๓๖ มิลลิเมตร
สร้าง พ.ศ. ๒๔๔๖

Categories
เหรียญในรัชกาลที่ 5 พ.ศ.๒๔๔๖ (ร.ศ.๑๒๒) เหรียญที่ระลึกกระทรวงการวัง

พ.ศ.๒๔๔๖ (ร.ศ.๑๒๒) เหรียญที่ระลึกกระทรวงการวัง

พ.ศ.๒๔๔๖ เหรียญที่ระลึกกระทรวงการวัง

ลักษณะ กลมแบน ขอบเรียบ ด้านบนมีห่วง
ด้านหน้า กลางเหรียญเป็นรูปพระนทิการ ยืนแท่นภายในวงกลม นอกวงกรอบด้านบนมีข้อความว่า “ที่รฤก ด้านกระทรวงวัง” ด้านล่างมีข้อความว่า “ร.ศ. ๑๒๒”

ด้านหลัง ไม่มีรูป หรือข้อความ

เหรียญนี้กระทรวงวังสร้างเป็นที่ระลึกเนื่องในวโรกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษาของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระชนมพรรษาครบ ๕๐ พรรษา เมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๖

ชนิด เงิน ทองแดง
ขนาด เส้นผ่าศูนย์กลาง ๒๗ มิลลิเมตร
สร้าง พ.ศ. ๒๔๔๖

Categories
เหรียญในรัชกาลที่ 5 พ.ศ.๒๔๔๗ (รศ.๑๒๓) เหรียญปฏิทิน จปร (Calendar 1904-1925)

พ.ศ.๒๔๔๗ (รศ.๑๒๓) เหรียญปฏิทิน จปร (Calendar 1904-1925)

พ.ศ. ๒๔๔๗ (รศ ๑๒๓) เหรียญปฎิทิน จปร (Calendar 1904-1925)

หนึ่งในบรรดาเหรียญที่ระลึกรัชกาลที่ ๕ ที่หาดูยากที่สุด และมีนวัตกรรมด้านปฏิทิน ที่น่าทึ่งที่สุด ได้แก่ “เหรียญปฏิทิน” ที่สามารถใช้ดู วัน เดือน ปี ได้ถึง ๒๑ ปี คือระหว่างปีพศ ๒๔๔๗ ถึง พศ๒๔๖๘ (คศ 1904 – 1925)

คลิ๊กเพื่อดูภาพใหญ่

เหรียญปฏิทินนี้ ด้านหน้าจะมีพระปรมาภิไธยย่อ จปร ซึ่งบ่งบอกได้ชัดเจนว่าเป็นเหรียญพระราชทานจากรัชกาลที่๕ ตรงขอบด้านบนซ้ายมือมีคำจารึกว่า “เบนซอน” ส่วนขอบด้านบนขวามือจารึกว่า “ลอนดอน” จึงชัดเจนว่าผลิตโดย J.W Benson of London ซึ่งเป็นห้างทองประจำราชสำนักชั้นนำในยุคนั้นหลายแห่ง อาทิเช่น Queen Victoria, the Prince of Wales, the King of Siam (รัชกาลที่๕) และ the King of Denmark ตัวเหรียญทำจากอลูมิเนียม ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง ๓๘ มม สันนิษฐานว่าน่าจะเป็นของพระราชทานในวาระดิถีขึ้นปีใหม่ พศ๒๔๔๗ ซึ่งในยุคนั้น วันขึ้นปีใหม่ยังเป็นเดือนเมษายน

คลิ๊กเพื่อดูภาพใหญ่

ด้านหลังเป็นปฎิทินแบบ Gregorian Calendar ซึ่งก็คือปฎิทินสากลทางสุริยคตินั่นเอง ตัวเหรียญด้านหลังนี้จะมีจานหมุนแผ่นบาง ยึดติดอยู่กับตัวเหรียญ เวลาจะใช้ปฎิทินก็เพียงหมุนชื่อเดือน ซึ่งอยู่ด้านบนของจานหมุนดังกล่าว ให้ตรงกับปี คศ ที่ต้องการจะดู โดยปีคศนี้ (1904-1925 หรือ พศ ๒๔๒๗ ถึง พศ ๒๔๖๘) จะปรากฎอยู่บนตัวเหรียญด้านหลัง ครั้นเมื่อหมุนให้เดือนตรงกับปีคศ ที่ต้องการจะดูแล้ว ด้านล่างของจานหมุนจะมีช่องเจาะไว้ แสดงวันจันทร์ถึงอาทิตย์ (ซึ่งวันในรอบสัปดาห์นี้จะปรากฎอยู่บนตัวเหรียญ) ซึ่งจะตรงกับวันที่ ในรอบเดือน ปีนั้นๆ ได้อย่างแม่นยำ และสามารถดูปีที่เดือนกุมภาพันธ์มี ๒๙ วัน (leap year)ได้อย่างถูกต้องด้วย

คลิ๊กเพื่อดูภาพใหญ่

ประดิษฐ์กรรม เหรียญปฎิทินแบบหมุน ๒๑ ปีนี้ นับเป็นผลงานอัจฉริยะที่น่ายกย่อง อย่างไรก็ดี ยังไม่ชัดเจนว่า J.W. Benson เป็นผู้ประดิษฐ์และเป็นเจ้าของสิทธิบัตรอันน่าทึ่งนี้ หรือได้ซื้อลิขสิทธ์จากผู้อื่นมาทำการผลิตเพื่อการค้า จากการค้นคว้าพบว่ามีเหรียญปฏิทินปีคศ1904-1925 แบบเดียวกันนี้ จัดทำด้านหน้าเป็นตราสัญลักษณ์พระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ ๗ และยังปรากฎตราสัญลักษณ์บริษัทชั้นนำในยุคนั้นด้วยเช่นกัน

จัดได้ว่าเหรียญปฏิทิน จปร นี้ เป็นหนึ่งในเหรียญรัชกาลที่๕ ที่ทรงคุณค่า ทั้งในแง่การเป็นเหรียญพระราชทานโดยตรงจากรัชกาลที่๕ และในด้านนวัตกรรมเชิงสร้างสรรค์ ทั้งยังเป็นเหรียญที่หาดูได้ยากมากอีกด้วย!

Categories
เหรียญในรัชกาลที่ 5 พ.ศ.๒๔๔๗ (รศ.๑๒๓) เหรียญกฐินวัดบวร

พ.ศ.๒๔๔๗ (รศ.๑๒๓) เหรียญกฐินวัดบวร

พศ ๒๔๔๗ (รศ ๑๒๓) เหรียญกฐินวัดบวร

คลิ๊กเพื่อดูภาพใหญ่